Wdrożenie do prawa krajowego regulacji dotyczących tzw. Funduszu Modernizacyjnego to jedna z najważniejszych kwestii, które reguluje uchwalona 15 kwietnia 2021 r. przez Sejm RP ustawa o zmianie ustawy o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych oraz niektórych innych ustaw. Nowe przepisy stanowić będą jeden z elementów systemu finansowania transformacji klimatycznej w Polsce. 20 maja br. Sejm odrzucił zaproponowane przez Senat poprawki do ustawy kończąc tym samym etap prac parlamentarnych nad ustawą. Teraz ustawa zostanie przekazana do podpisu prezydenta.
Zgodnie z ustawą utworzony zostanie Fundusz Modernizacyjny - nowy instrument, który wspierać będzie realizację celów polityki energetyczno-klimatycznej. Jego celem będzie wspieranie modernizacji systemu energetycznego oraz poprawa efektywności energetycznej krajów UE, w których PKB per capita jest niższe niż 60% średniej dla całej UE (odnosząc do 2013 r.). Fundusz, którego funkcjonowanie ma rozpocząć się od połowy 2021 r., będzie bazował na środkach pochodzących ze sprzedaży przez Komisję Europejską uprawnień do emisji. Polska będzie jego największym beneficjentem - prognozowana (zależna od cen uprawnień do emisji) pula środków dla naszego kraju przewiduje najmniej 20 mld zł w okresie 2021-2030.
Dzięki realizacji inwestycji przy wsparciu Funduszu mamy szansę na przyspieszenie modernizacji sektora energetycznego. Dotyczy to m.in. ciepłownictwa, które wymaga znaczących nakładów finansowych. Realizacja tych inwestycji przyczyni się do osiągnięcia przez Polskę zobowiązań wynikających z polityki klimatyczno-energetycznej Unii Europejskiej
Modernizacja polskiego sektora energetycznego, ograniczenie emisji gazów cieplarnianych oraz innych zanieczyszczeń powietrza, które przełożą się na stan zdrowia i lepszą jakość życia Polaków, to niektóre z korzyści z wdrożenia finansowania w ramach Funduszu Modernizacyjnego. Realizacja inwestycji przyczyni się również do osiągnięcia polskich zobowiązań wynikających z polityki klimatyczno-energetycznej UE.
Zarządzanie Funduszem ma być realizowane poprzez tzw. Krajowy system jego wdrażania. Na szczeblu krajowym za zarządzanie FM odpowiedzialny będzie NFOŚiGW. Nadzór nad systemem będzie sprawował minister właściwy do spraw klimatu.
Zgodnie z dyrektywą FM będzie wspierał inwestycje przede wszystkim z zakresu: wytwarzania i użytkowania energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych; ciepłownictwa; magazynowania energii i modernizacji sieci energetycznych, w tym rurociągów należących do systemów ciepłowniczych, sieci elektroenergetycznej; transformacji regionów uzależnionych od stałych paliw kopalnych, sprawiedliwych przemian tych regionów; efektywności energetycznej, w tym w sektorach transportu, budownictwa, rolnictwa i odpadów.
Poza ustanowieniem systemu zarządzania Funduszem Modernizacyjnym, w projekcie został zawarty szereg zmian związanych m.in. z: dostosowaniem przydziałów uprawnień do emisji dla podmiotów objętych systemem handlu uprawnieniami do emisji EU ETS, oceną poziomów działalności instalacji czy funkcjonowaniem Krajowej bazy o emisjach gazów cieplarnianych oraz innych substancji.
