W 2025 r. całość metanu ujmowanego systemem odmetanowania w kopalniach Jastrzębskiej Spółki Węglowej będzie gospodarczo wykorzystywana - zakłada spółka, która pracuje nad strategią środowiskową, określającą cele redukcji emisji metanu. Gaz jest wykorzystywany do produkcji prądu, ciepła i chłodu.
Metan jest gazem towarzyszącym złożom węgla; w kopalniach JSW jest go najwięcej w polskim górnictwie. Jak w styczniu tego roku informowała JSW, w ub. roku w procesie eksploatacji węgla w kopalniach spółki wydzieliło się prawie 362,8 mln m sześc. metanu, z czego 220,4 mln m sześc. trafiło do atmosfery poprzez wentylację wyrobisk, a 142,4 mln m sześc. ujęto w instalacje odmetanowania. 86 mln m sześc. gazu pozyskanego w ramach odmetanowania wykorzystano do produkcji energii elektrycznej i cieplnej.
Tematyka zagospodarowania metanu była przedmiotem pytań, zadanych zarządowi spółki przez jednego z akcjonariuszy podczas czerwcowego walnego zgromadzenia JSW. W piątkowym raporcie bieżącym firma opublikowała odpowiedzi na zadane wówczas pytania, zapewniając, iż "podchodzi do problematyki związanej z ochroną klimatu, w tym do redukcji emisji metanu, w sposób niezwykle odpowiedzialny".
"Zarząd JSW kładzie bardzo duży nacisk na rozwój technologii odmetanowania oraz podniesienie efektywności odmetanowania kopalń JSW. Obecnie trwają prace nad Strategią Środowiskową, w której zostaną nakreślone cele dotyczące redukcji emisji metanu z kopalń JSW wraz z planem, w jaki sposób te cele zamierzamy osiągnąć"
"Program ten miał być częściowo sfinansowany ze środków pozyskanych w ramach umowy kredytowej z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym. Po rozwiązaniu umowy program jest kontynuowany ze środków własnych. Ponadto czas pandemii spowodował przesunięcie w czasie wielu inwestycji towarzyszących, bez których niemożliwa jest utylizacja metanu i produkcja energii w układach skojarzonych. Obecna perspektywa zakłada, że w roku 2025 całość metanu ujmowanego systemem odmetanowania będzie gospodarczo wykorzystywana"
Przedstawiciele spółki przypominają, iż efektywność odmetanowania kopalń w światowym górnictwie kształtuje się na poziomie 30 proc., podczas gdy w ub. roku w JSW wskaźnik ten wyniósł 39 proc.
"Wyniki jakie potrafimy osiągnąć – nawet 80 proc. skuteczności odmetanowania wyrobisk eksploatacyjnych - pozwala nam na używanie określenia lider. Wykorzystanie metanu w kopalniach południowych za rok 2020 wyniosło 95 proc."
"Inwestycje mające na celu redukcję emisji metanu mają pewne opóźnienia, jednakże są realizowane, a inwestycje planowane na lata następne nie są zagrożone" - zapewnili przedstawiciele JSW. Spółka na bieżąco monitoruje także działania Unii Europejskiej w obszarze strategii metanowej. "Jesteśmy przekonani, że działania KE w tym obszarze będą racjonalne i nie spowodują pogorszenia konkurencyjności produktów oferowanych przez JSW względem importowanych spoza UE"
Odnosząc się do przyszłej metanowości nowo budowanej kopalni węgla koksowego Bzie-Dębina, JSW podała, iż "sporządzone przez rzeczoznawców prognozy metanowości dla tej kopalni nie wskazują, aby jej metanowość była znacząco różna od pozostałych" kopalń JSW. Przed rozpoczęciem eksploatacji węgla w tej kopalni planowane jest uruchomienie systemu odmetanowania.
JSW nie analizowała kwestii dotyczących wprowadzenia standardów emisji metanu na możliwości wypłaty dywidendy.
"Obecnie, mając na uwadze podpisane przez JSW umowy pożyczki z PFR - dotyczące wsparcia w ramach programu rządowego tarcza finansowa PFR dla dużych firm, dla których okres spłaty zobowiązań przypada na wrzesień 2024 r., Zarząd JSW nie może rekomendować w okresie trwania wsparcia uchwalenia przez Walne Zgromadzenie dywidendy, zaliczki na poczet dywidend lub wypłaty jakiegokolwiek innego wynagrodzenia (...) bez uprzedniej zgody PFR"
Jak informowała JSW w końcu stycznia br., w ub. roku firma pokryła 18 proc. swojego zapotrzebowania na energię prądem wytworzonym z metanu, z czego połowę wyprodukowała we własnych instalacjach. Nadal jednak większość gazu, wydzielającego się przy eksploatacji węgla, trafia do atmosfery. W ub. roku ponad 26 mln m sześc. pozyskanego metanu posłużyło do wytwarzania prądu, ciepła i chłodu we własnych instalacjach JSW, a niespełna 60 mln m sześc. sprzedano odbiorcom zewnętrznym. 56,4 mln m sześc. ujętego metanu nie zostało wykorzystane.
Ambicją JSW jest, by całość pozyskiwanego metanu była gospodarczo wykorzystywana. W północnych kopalniach JSW budowane są kolejne układy kogeneracyjne, dzięki którym łączna moc zainstalowanych urządzeń do produkcji energii wyniesienie tam ponad 40 megawatów.
Potencjalnym problemem dla JSW i innych emitentów metanu, którego potencjał cieplarniany jest ok. 28-krotnie większy od dwutlenku węgla, może być rozważane obecnie objęcie metanu unijnym systemem opłat za emisję - domaga się tego wiele organizacji ekologicznych. Jak wcześniej szacowano, potencjalne koszty wprowadzenia EU ETS w skali JSW wyniosłyby za 2020 r. ponad 820 mln zł, z czego metan odprowadzany z powietrzem wentylacyjnym to koszty rzędu 654 mln zł rocznie, a niewykorzystywany obecnie metan ujęty w instalacje odmetanowania – ponad 167 mln zł. Łącznie JSW musiałaby zapłacić – według danych za ub. rok – za emisję ok. 276,8 mln m sześc. metanu.
