Obowiązkowe ograniczenie zużycia energii elektrycznej, ograniczenie dochodów producentów energii elektrycznej oraz opłata solidarnościowa od nadwyżek zysków pochodzących z działalności prowadzonej w sektorach ropy naftowej, gazu, węgla i rafinerii to przedstawione dzisiaj pomysły Komisji Europejskiej na obniżenie cen energii.
Według KE pierwszą reakcją na problem wysokich cen jest zmniejszenie zapotrzebowania. Może to wpłynąć na ceny energii elektrycznej i doprowadzić do "ogólnego uspokojenia rynku". Aby rozwiązać kwestię najdroższych godzin zużycia energii elektrycznej, w ciągu których wytwarzanie energii w elektrowniach opalanych gazem ma znaczący wpływ na cenę, KE proponuje wprowadzenie obowiązku redukcji zużycia energii elektrycznej o co najmniej 5 proc. w wybranych godzinach szczytu cenowego.
Państwa członkowskie UE będą zobowiązane do określenia godzin o najwyższej oczekiwanej cenie i zmniejszenia zapotrzebowania w tych godzinach szczytu. KE proponuje również, aby państwa członkowskie dążyły do zmniejszenia ogólnego zapotrzebowania na energię elektryczną o co najmniej 10 proc. do 31 marca 2023 roku. Na potrzeby osiągnięcia tego zmniejszenia mogą one wybrać odpowiednie środki, obejmujące na przykład rekompensaty finansowe.
"Zmniejszenie zapotrzebowania w okresach szczytowych doprowadziłoby do redukcji zużycia gazu o 1,2 mld metrów sześciennych w sezonie zimowym" - oceniła KE.
Komisja proponuje również ustanowienie tymczasowego pułapu dochodów dla inframarginalnych producentów energii elektrycznej, a mianowicie technologii o niższych kosztach, takich jak odnawialne źródła energii, energia jądrowa i węgiel brunatny, dostarczających energię elektryczną do sieci po kosztach niższych od cen ustalonych przez droższych producentów „marginalnych” (krańcowych).
Wspomniani producenci inframarginalni osiągają wyjątkowe dochody przy stosunkowo stabilnych kosztach operacyjnych, ponieważ elektrownie gazowe podniosły otrzymywaną przez nich cenę hurtową energii elektrycznej. KE proponuje ustalenie górnego limitu dochodów inframarginalnych na poziomie 180 EUR/MWh. Umożliwi to producentom pokrycie kosztów inwestycji i kosztów operacyjnych bez uszczerbku dla inwestycji w nowe moce zgodnie z celami energetyczno-klimatycznymi na lata 2030 i 2050.
Dochody powyżej pułapu będą pobierane przez rządy państw członkowskich i przeznaczane na pomoc w obniżaniu rachunków dla odbiorców energii. Zachęca się państwa członkowskie prowadzące obrót energią elektryczną do zawierania, w duchu solidarności, umów dwustronnych mających na celu podział części dochodów inframarginalnych pobieranych przez państwo produkujące energię na rzecz użytkowników końcowych w państwie członkowskim o niskim poziomie wytwarzania energii elektrycznej. Tego rodzaju umowy mają zostać zawarte do 1 grudnia 2022 roku, jeżeli import netto energii elektrycznej z sąsiedniego państwa członkowskiego wyniesie co najmniej 100 proc.
Po trzecie, KE proponuje również tymczasową opłatę solidarnościową od nadwyżek zysków pochodzących z działalności prowadzonej w sektorach ropy naftowej, gazu, węgla i rafinerii, które nie są objęte pułapem dochodów inframarginalnych. Ta ograniczona w czasie opłata miałaby umożliwić utrzymanie zachęt inwestycyjnych na rzecz transformacji ekologicznej. Byłaby ona pobierana przez państwa członkowskie od tych zysków z 2022 roku, które wzrosły o ponad 20 proc. względem średnich zysków z poprzednich trzech lat.
Dochody byłyby pobierane przez państwa członkowskie i kierowane do odbiorców energii, w szczególności do gospodarstw domowych znajdujących się w trudnej sytuacji, najbardziej dotkniętych przedsiębiorstw oraz sektorów energochłonnych. Państwa członkowskie mogą również sfinansować projekty transgraniczne lub przeznaczyć część dochodów na wspólne finansowanie środków ochrony zatrudnienia lub promowania inwestycji w odnawialne źródła energii i efektywność energetyczną.
W ramach kolejnej interwencji w zakresie przepisów dotyczących rynku energii elektrycznej KE proponuje również rozszerzenie dostępnego zestawu narzędzi łagodzących skutki wzrostu cen energii w celu pomocy konsumentom. Proponowane rozwiązania dopuściłyby po raz pierwszy ceny energii elektrycznej regulowane poniżej kosztów oraz rozszerzyłyby stosowanie cen regulowanych, tak aby objąć także małe i średnie przedsiębiorstwa.
