W ślad za USA i Wielką Brytanią Rada Europejska przyjęła 10. pakiet sankcji wobec Rosji w rocznicę regularnej inwazji wojskowej na Ukrainę, obejmujący dalsze zakazy eksportu o wartości ponad 11 mld euro, ograniczenia dotyczące krytycznych towarów technologicznych i przemysłowych oraz kolejne banki. Dziesiąty pakiet sankcji UE najmocniej uderza w Alfa Group Michaiła Fridmana, Rosbank Władimira Potanina i Tinkoff Bank.
Nie wszystko się udało. Zablokowano m.in. sankcje na agencję nuklearną Rosatom. Były również naciski, aby objąć sankcjami rosyjskiego monopolistę w dziedzinie wydobycia diamentów Alrosa, ale i ten wysiłek nie powiódł się dzięki lobbingowi ze strony Antwerpii w Belgii, głównego ośrodka handlu diamentami.
Najnowsze sankcje UE obejmują za to prywatny Alfa-Bank, Rosbank i Tinkoff Bank, które zostaną objęte pełnymi sankcjami blokującymi i zostaną odłączone od SWIFT.
Alfa Bank jest częścią Alfa Group rosyjskiego miliardera Michaiła Fridmana. Tinkoff, część grupy bankowej TCS, jedyny czysto internetowy bank w Rosji, do tej pory pozostawał jedynym nieobjętym sankcjami dużym kredytodawcą detalicznym. Do czasu wojny Tinkoff był ulubieńcem inwestorów, a jego cena akcji wzrosła 20-krotnie. Jedenasty co do wielkości rosyjski bank Rosbank był z kolei kiedyś spółką zależną francuskiego Société Générale.
Sankcje na Tinkoff i Rosbank będą ciosem dla rosyjskiego oligarchy Władimira Potanina, głównego udziałowca obu banków. Potanin pozostał wolny od zachodnich sankcji przez cztery miesiące po inwazji Rosji i szybko wykorzystał dostępną gotówkę do zakupu tanich aktywów z dyskontem w kraju oraz do odbudowy swojego bankowego imperium biznesowego. W latach boomu sprzedał Rosbank firmie Société Générale, ale w zeszłym roku odkupił go po zaniżonych cenach. Potanin przejął również 35 proc. udziałów w bankowej TCS Group (Tinkoff) od rodzinnego trustu jej założyciela, Olega Tińkowa, po tym jak ten ostatni wygłosił ostrą krytykę "szalonej wojny" na Ukrainie.
UE objęła sankcjami także Fundusz Bogactwa Narodowego, który służy do finansowania dużych projektów infrastrukturalnych wspieranych przez państwo, oraz Rosyjskie Narodowe Towarzystwo Reasekuracyjne, co może dodatkowo skomplikować ubezpieczenie floty tankowców transportujących ropę.
Decyzja Rady Europejskiej rozszerza również listę podmiotów, które bezpośrednio wspierają rosyjski kompleks wojskowo-przemysłowy w jego wojnie napastniczej o 96 pozycji; poddane zostaną one surowszym ograniczeniom eksportowym. Po raz pierwszy na liście tej znajdzie się siedem podmiotów irańskich, które produkują wojskowe bezzałogowe statki powietrzne, wykorzystywane przez rosyjskie wojsko w jego wojnie ofensywnej, w tym na infrastrukturę cywilną.
Wreszcie nałożono dalsze ograniczenia na import towarów, które przynoszą Rosji znaczne dochody, takich jak asfalt i kauczuk syntetyczny.
Aby przeciwdziałać prowadzonej przez Federację Rosyjską systematycznej, międzynarodowej kampanii dezinformacji i manipulacji informacyjnej mającej na celu destabilizację krajów sąsiadujących, UE i jej państw członkowskich, Rada rozpoczęła też proces zawieszania licencji na nadawanie dwóch dodatkowych mediów: RT Arabic i Sputnik Arabic. Media te znajdują się pod stałą, bezpośrednią lub pośrednią kontrolą przywódców Federacji Rosyjskiej i były przez nich wykorzystywane do ciągłych i skoordynowanych działań dezinformacyjnych i propagandy wojennej, które legitymizują agresję Rosji i podważają poparcie dla Ukrainy.
Ograniczono także możliwość zajmowania przez obywateli rosyjskich jakiegokolwiek stanowiska w organach zarządzających krytyczną infrastrukturą i podmiotami UE, ponieważ wpływ Rosji na te organy mógłby zagrozić ich prawidłowemu funkcjonowaniu, a w ostatecznym rozrachunku stanowić zagrożenie dla świadczenia podstawowych usług dla obywateli europejskich.
UE wprowadziła dodatkowe zakazy eksportu do Rosji ciężkich samochodów ciężarowych, które nie zostały jeszcze objęte zakazem (oraz ich części zamiennych), naczep i pojazdów specjalnych, takich jak skutery śnieżne, generatorów elektrycznych, towarów budowlanych oraz dodatkowych towarów wykorzystywanych w przemyśle lotniczym.
Nowe zakazy i ograniczenia dotyczą eksportu z UE o wartości 11,4 mld euro - czytamy w komunikacie o sankcjach - i stanowią uzupełnienie eksportu o wartości 32,5 mld euro, na który nałożono już sankcje w poprzednich pakietach.
Rada wprowadziła również zakaz udostępniania obywatelom rosyjskim pojemności magazynowych gazu ziemnego (z wyjątkiem części instalacji LNG), aby chronić bezpieczeństwo dostaw gazu do UE i zapobiec wykorzystywaniu tego surowca jako broni przez Rosję oraz ryzyku manipulacji rynkowych.
