Poniżej przedstawiamy szczegóły pakietu pomocowego dla gospodarki przedstawionego w środę przez premiera Mateusza Morawieckiego, według dokumentu KPRM.
Szczegóły pierwszego filaru
- Rząd zakłada przejęcie finansowania przez Państwo 40 proc. płacy pracownika dla przedsiębiorców w problemach finansowych.
Przedsiębiorstwa, w których obrót w okresie 2 m-cy spadł 15 proc. i wykazano stratę w jednym z tych dwóch miesięcy lub firmy, w których obrót w okresie 1 m-ca spadł o 25 proc. w stosunku do poprzedniego miesiąca i wykazano stratę, może ograniczyć wymiar czasu pracy pracownika do 0,8 etatu i nie mniej niż płaca minimalna, a Państwo (FGŚP) pokryje połowę wynagrodzenia pracownika (limit dopłaty to 40 proc. przeciętnego wynagrodzenia).
- W przypadku znaczących problemów finansowych przedsiębiorstwo może skorzystać z przestoju ekonomicznego, w ramach którego podstawa wymiaru czasu pracy i płaca jest ograniczona do 0,5 etatu i nie mniej niż płaca minimalna. Państwo (FGŚP) pokrywa blisko połowę wynagrodzenia w kwocie 130 proc. zasiłku plus składki na ubezpieczenia społeczne.
- Finansowanie postojowego dla umów cywilnoprawnych i samozatrudnionych. Przy założeniu skorzystania z dofinansowania gwarantowanego świadczenia 75 proc. uprawnionych, tj. 2,25 mln osób, szacowany koszt dla Funduszu Pracy wynosi maksymalnie 4,7 mld zł.
- Wypłata z ZUS jednorazowego gwarantowanego świadczenia miesięcznego w kwocie około 2 tys. zł brutto dla osób zatrudnionych na umowy cywilnoprawne (zlecenia, dzieło) oraz osób samozatrudnionych. Wysokość ustalana jest jako 80 proc. minimalnego wynagrodzenia za 2020 r., tj. 2 600 zł brutto. Jednocześnie, aby zleceniobiorca lub wykonawca dzieła był uprawniony do świadczenia musi udowodnić zawarcie umowy przed 1 marca 2020 r. Podobnie samozatrudniony musi mieć zarejestrowaną swoją działalność przed 1 marca 2020 roku. Jest to działanie ponadstandardowe i w ten sposób polskie państwo nie pomija nikogo, kto wykonuje działalność zarobkową w różnej formie.
- Dodatkowy zasiłek opiekuńczy – szacowany koszt 1,8 mld zł. Obserwując przebieg walki z epidemią koronawirusa widoczne jest ryzyko, iż ograniczenia związane z uczęszczaniem do żłobków, przedszkoli i szkół będą musiały być przedłużone. Dodatkowe zasiłki opiekuńcze sprawią, że rodzice dzieci w wieku do 8 roku życia, którzy muszą zostać w domach i nie mogą pójść do pracy otrzymają wsparcie finansowe ze strony państwa.
- „Wakacje kredytowe” - Brak kosztu dla budżetu państwa. Szacowana kwota odroczonych kredytów i wsparcia kredytobiorców to co najmniej 4,3 mld zł.
Ministerstwo Finansów oraz KNF zaangażowały się w rozmowy z sektorem bankowym celem uzgodnienia możliwości bezpłatnych wakacji kredytowych. Banki w dniu 16 marca br złożyły stosowną deklarację. Ułatwienia mają dotyczyć kredytów mieszkaniowych, konsumpcyjnych dla klientów indywidualnych, kredytów dla przedsiębiorców i będą polegać m.in. na szybkim rozpatrywaniu wniosków tych klientów, którzy uzasadnią konieczność odroczenia (zawieszenia) spłaty kredytu ich sytuacją finansową spowodowaną pandemią SARS-CoV-2.
Banki nie będą pobierać opłat lub prowizji za przyjęcie i rozpatrzenie wniosków dotyczących zawieszenia spłat rat kapitałowo-odsetkowych lub rat kapitałowych.
- Wakacje od obowiązków administracyjnych. Koszt finansowania budżetu państwa w okresie jednego miesiąca zależny od skali przesunięć płatności danin to szacunkowo 100 mln zł.
Przysunięcie w specustawie szeregu terminów wykonania obowiązków administracyjnych dla obywateli np. przedłużenie składania deklaracji podatkowych PIT do końca kwietnia.
- Ochrona konsumentów i pożyczkobiorców. UOKiK będzie podejmował działania mające na celu ochronę konsumentów i pożyczkobiorców przed nieuzasadnionym wzrostem cen i opłat np. kontrole i monitoring cen.
- Przesunięcie płatności za media. W porozumieniu z dostawcami mediów zostaną wypracowane elastyczne warunki finansowe, które w uzasadnionych przypadkach umożliwią odsunięcie w czasie płatności np. za energię elektryczną, czy gaz ziemny.
- Dodatkowe wsparcie osób niepełnosprawnych – szacowany koszt 600 mln zł.
Dodatkowy zasiłek 14 dniowy dla rodziców dzieci niepełnosprawnych, jeśli są systemie edukacji do 25 roku życia. Wsparcie osób niepełnosprawnych pozostających w domu
Dofinansowanie dla pracodawców zatrudniających osoby niepełnosprawne.
Szczegóły II filaru
Finansowanie instytucji rozwoju Grupy PFR (gwarancje, kredyty, kapitał, ubezpieczenia i dopłaty), zwiększenie Krajowego Funduszu Gwarancyjnego w kwocie 1 mld zł, kapitału PFR w kwocie 2 mld zł oraz Funduszu Dopłat o kwotę 0,5 mld zł.
- Fundusz Gwarancji Płynnościowych dla firm większych z zabezpieczeniem do 80 proc., udzielanych przez system bankowy. Zasilenie funduszu środkami w wysokości 8,5 mld zł.
- Rozszerzony program gwarancji de minimis BGK dla małych i średnich przedsiębiorstw. Zwiększenie z 60 proc. do 80 proc. poziomu udzielanego zabezpieczenia kredytów, udzielanych przez sektor bankowy oraz zwiększenie o 1,1 mld zł środków Krajowego Funduszu Gwarancyjnego. Oczekiwany efekt to możliwość uzyskania kredytu do 3,5 mln zł przez małe i średnie firmy z gwarancją de SARS-CoV-2minimis w kwocie co najmniej 50 mld zł (obecnie 31 mld zł) przez co najmniej 100.000 przedsiębiorstw.
- Program Kapitał dla Bezpieczeństwa i Wzrostu PFR. Możliwość uzyskania podwyższenia kapitału lub finansowania w postaci obligacji podporządkowanych firm średnich i dużych z funduszu PFR Inwestycje o wartości 6 mld zł. Instrument umożliwia finansowanie firm, które nie mają zdolności uzyskania kredytu i potrzebują zasilenia kapitałowego. PFR będzie wspierał także kapitałowo program inwestycji publicznych, w szczególności w obszarze energetyki, cyfryzacji, biotechnologii i infrastruktury.
- Ubezpieczenia obrotu handlowego KUKE. W związku z ryzykiem ograniczenia limitów ubezpieczeniowych przez podmioty komercyjne wdrożone zostaną nowe regulacje umożliwiające zwiększone finansowanie KUKE w zakresie ubezpieczeń obrotu handlowego w kraju i zagranicą.
- Dopłaty BGK do odsetek kredytów. Wykorzystanie mechanizmu klęskowego i stworzenie Fundusz Dopłat do odsetek od kredytów w kwocie 500 mln zł dla sektora przedsiębiorstw.
Finansowanie leasingu dla firm transportowych - Zwiększenie kapitału ARP w kwotę 1,7 mld zł.
- ARP przeznaczy 1,7 mld zł na refinansowanie obecnych umów leasingowych firm transportowych w problemach finansowych wraz z wakacjami kredytowymi, polegającymi na odsunięciu czasowym płatności rat leasingowych.
Pożyczka 5.000 zł dla mikrofirm – szacowany koszt 1,2 mld zł.
- Fundusz Pracy wypłaci mikrofirmom zatrudniającym do 9 pracowników pożyczkę do kwoty
- 5.000 zł na okres do 6 miesięcy. Z pożyczki skorzystać może do 500.000 mikrofirm.
Odroczenie lub rozłożenie składek ZUS bez opłat – szacowany koszt 100 mln zł.
- ZUS będzie prawie automatycznie wydłużał termin płatności składek bez pobierania opłaty prolongacyjnej.
Brak kar za opóźnienia w przetargach publicznych - brak bezpośrednich wydatków budżetu państw.
- Wprowadzenie specustawą w związku z SARS-CoV-2czasowego obowiązku wydłużania terminów realizacji zamówień publicznych w okresie zagrożenia epidemicznego oraz braku stosowania kar.
- Wprowadzenie czasowego na okres zagrożenia epidemicznego zwolnienia ze składania oświadczeń o niezaleganiu ze składkami i podatkami.
Automatyczne przedłużenie bankowych kredytów obrotowych - Brak bezpośrednich wydatków budżetu państwa:
- Wprowadzenie przez KNF regulacji prawa bankowego umożliwiających obliczenie zdolności kredytowej w oparciu o dane finansowe na koniec 2019 r. W połączeniu z rekomendacjami w zakresie sposoby liczenia rezerw na kredyty. Sektor bankowy zadeklarował gotowość do przedłużenia kredytów obrotowych przy zmianie regulacji. Rozwiązanie umożliwia wydłużenie ok. 150 mld zł kredytów obrotowych dla sektora przedsiębiorstw.
Rozliczenie całej tegorocznej straty w przyszłym roku – szacowany koszt to 600 mln zł.
- Podatnicy wykonujący pozarolniczą działalność gospodarczą w branżach szczególnie dotkniętych kryzysem makroekonomicznym (np. transport, turystyka), którzy odnotowali spadek przychodów o 50 proc. w 2020 r. w stosunku do 2019 r., uzyskają prawo obniżenia dochodu do opodatkowania o wysokość straty w 2020 r. poprzez korektę CIT za 2019 r. do określonego limitu.
Polityka drugiej szansy – koszt szacowany koszt 150 mln zł.
- Polegać będzie na pomocy dla małych i średnich przedsiębiorstw przechodzących przez proces restrukturyzacji.
Szczegóły III filaru
Wartość pakietu to 7,5 mld zł.
- finansowanie działań związanych z walką z SARS-CoV-2– szacowany koszt 6 mld zł. Przewiduje się wzrost świadczeń opieki zdrowotnej, w tym transportu sanitarnego, wykonywanych w związku z przeciwdziałaniem SARS-CoV-2, udzielanych przez podmioty wykonujące działalność leczniczą do wykazu.
- rozwój infolinii pacjenta – szacowany koszt 5,6 mln zł, rozszerzenie Telefonicznej Infolinii Pacjenta i lekarzy.
- dofinansowanie infrastruktury służby zdrowia – szacowany koszt 1 mld zł, utworzenie rezerwy w dyspozycji Prezesa Rady Ministrów na dofinansowanie rozbudowy infrastruktury i doposażenie systemu służby zdrowia. Główne zakładane przeznaczenie środków to dostosowanie placówek ochrony zdrowia do wymogów ustawy o dostępności i ochrony osób starszych np. budowa dziennych domów opieki medycznej (DDOM).
- dodatkowe finansowanie cyfryzacji systemu opieki zdrowotnej – szacowany koszt 420 mln zł, informatyzacja podmiotów leczniczych, wdrożenie pilotażu e-usług w NFZ, rozbudowa szybkiego internetu w 20 tyś podmiotów leczniczych na terenach wiejskich.
Szczegóły IV filaru
Wartość pakietu to 70,3 mld zł środków płynnościowych.
Pakiet regulacyjny KNF i MF:
- obniżenie buforów kapitałowych przez Komitet Stabilności Finansowej
- Czasowe dopuszczenie przez KNF działalności banku poniżej łącznych wymogów kapitałowych i płynnościowych (LCR) w uzasadnionych przypadkach oraz elastyczne podejście do wyceny wymogów na potrzeby Solvency II w sektorze ubezpieczeniowym
- przesunięcie terminu rekomendacji R oraz uelastycznienie zasad szacowania strat na ryzyko kredytowe i rynkowe
- przesunięcie wybranych obowiązków nadzorczych.
Pakiet płynnościowy NBP:
- operacje REPO umożliwiające zwiększenie płynności w sektorze bankowym
- obniżenie bazowej stopy procentowej z 1,5 proc. na 1,0 proc. oraz stopy rezerwy obowiązkowej z poziomu 3,5 proc. do 0,5 proc. zwiększające płynność w sektorze bankowym
- potencjalne operacje LTRO oraz podobne operacje stosowane przez Europejski Bank Centralny.
Szczegóły V filaru
Wykorzystanie narzędzi polityki fiskalnej do przeciwdziałania skutkom światowego kryzysu gospodarczego związanego z pandemią SARS-CoV-2 celem ochrony miejsc pracy i pobudzenia wzrostu gospodarczego. Zwiększenie inwestycji publicznych przyniesie impuls fiskalny o wielkości co najmniej 1,0 proc. PKB.
W gestii Prezesa Rady Ministrów pozostaje utworzenie dedykowanego Funduszu Inwestycji Publicznych o wartości 20 mld zł. Fundusz będzie miał na celu finansowanie działań inwestycyjnych i antykryzysowych w związku ze skutkami gospodarczymi pandemii SARS-CoV-2.
Wdrożony zostanie także program inwestycji publicznych finansowanych z różnych źródeł, w tym z Funduszu Inwestycji Publicznych. Beneficjentem działań inwestycyjnych będzie przede wszystkim polski sektor przedsiębiorstw celem utrzymania i tworzenia miejsc pracy. Poza inwestycjami centralnymi istotne środki inwestycyjne i antykryzysowe otrzymają także samorządy.
Dokument zakłada, że priorytetowymi obszarami zwiększonych wydatków inwestycyjnych będą:
- infrastruktura
- modernizacja szkół i szpitali
- transformacja energetyczna
- cyfryzacja
- biotechnologia i farmacja
- polityka ochrony środowiska
- inne działania antykryzysowe
