Po rozpoczęciu przez Rosję 24 lutego 2022 r. agresji zbrojnej przeciwko Ukrainie, Polska bezzwłocznie podjęła z własnej inicjatywy szereg działań, aby wesprzeć Ukrainę. Jednym z nich było włączenie się w realizację koncepcji korytarzy solidarnościowych.
Jak przypomina ministerstwo infrastruktury, reakcją Unii Europejskiej na rosyjską agresję wymierzoną przeciwko Ukrainie było ustanowienie przez Komisję Europejską i sąsiadujące z Ukrainą państwa członkowskie UE korytarzy solidarnościowych. Są to alternatywne szlaki logistyczne między UE a Ukrainą przeznaczone dla eksportu produktów rolnych, a także dla eksportu i importu innych towarów w celu zwiększenia światowego bezpieczeństwa żywnościowego i pomocy dla ukraińskiej gospodarki. Nowe szlaki, na które przekierowane zostały znaczne potoki ładunków oraz transport osobowy, w dużym stopniu wiodą przez Polskę.
Jako jeden z największych producentów zbóż na świecie Ukraina dostarczała na rynek światowy corocznie ok. 45 mln ton zboża. Wojna przerwała dotychczasowe szlaki eksportu przez Morze Czarne, co spowodowało wzrost światowych cen zbóż, zaburzyło bezpieczeństwo żywnościowe na całym świecie i zagroziło egzystencji milionów ludzi. Działania podjęte w ramach korytarzy solidarnościowych oraz wcześniejsze, prowadzone z własnej inicjatywy przez Polskę sprawiły, że przewozy żywności i innych ładunków z Ukrainy do UE znacznie zwiększyły się.
– Obecnie znaczna część ukraińskich produktów rolnych, w tym zbóż i nasion roślin oleistych transportowanych w ramach korytarzy solidarnościowych, eksportowanych jest przez terytorium Polski. W porównaniu do 2021 r. wzrost przewozów tych produktów w 2022 r. jest ponad 27-krotny. To ogromne osiągnięcie biorąc pod uwagę, że przez nasze państwo nie prowadziły tradycyjne szlaki eksportu ukraińskich produktów rolnych. Infrastruktura transportowa i graniczna również dostosowana była do zapotrzebowania z okresu pokoju
Wiceminister zaznaczył, że tak dobre rezultaty są możliwe dzięki codziennemu, ogromnemu wysiłkowi podejmowanemu przez podmioty polskiego sektora transportowego oraz polskie organy władzy publicznej.
Aby sprostać wyzwaniu związanemu w szczególności z eksportem produktów rolnych, w ciągu minionego roku Polska podjęła szereg działań zorientowanych na usprawnienie przepływu towarowego przez granicę z Ukrainą. Obejmowały one między innymi rozdzielenie ruchu osobowego od towarowego w drogowym przejściu granicznym Korczowa-Krakowiec, przekształcenie przejścia Dorohusk-Jagodzin w towarowe przejście graniczne oraz uruchomienie od 13 lutego br. na przejściu granicznym Malhowice-Niżankowice w powiecie przemyskim odprawy pojazdów ciężarowych o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 7,5 tony, przemieszczających się bez ładunku. Pojazdy przewożące pomoc humanitarną na rzecz Ukrainy zwolniono z opłat.
Wobec ożywienia handlu Ukrainy z UE, w tym także innymi niż żywność produktami, zwiększenie wydajności drogowych przejść granicznych pomiędzy Polską a Ukrainą jest ciągle aktualnym zadaniem.
W zakresie transportu kolejowego na przejściach granicznych oraz liniach do nich prowadzących działania obejmowały m.in. zmianę organizacji ruchu oraz najpilniejsze inwestycje, takie jak modernizację i wymianę nawierzchni torów, dojazdów do bocznic, wymianę rozjazdów oraz remonty mostów i wiaduktów.
Polskie porty morskie, które mają charakter uniwersalny i dają możliwość obsługi praktycznie wszystkich typów ładunków, również biorą udział w obsłudze transportowej produktów rolnych (w tym m.in. zboża), węgla, rudy oraz ładunków skonteneryzowanych, będących przedmiotem handlu zagranicznego Ukrainy.
Korytarze solidarnościowe są obecnie jedyną opcją eksportu ukraińskich towarów do reszty świata oraz importu potrzebnych Ukrainie towarów, takich jak paliwo czy pomoc humanitarna.
Trasy logistyczne utworzone w ramach korytarzy solidarnościowych, obejmujące m.in. porty na wybrzeżu bałtyckim, szlaki kolejowe i drogowe w Polsce oraz w innych unijnych krajach regionu sąsiadującego z Ukrainą, mogą być później wykorzystane do rozwoju sieci transportowych mających kontynuację na terytorium Ukrainy.
Ministerstwo infrastruktury odegrało także kluczową rolę w zapewnieniu transportu uchodźców z Ukrainy w głąb Polski, a także do innych państw UE. Do 19 lutego 2023 r. granicę polsko-ukraińską przekroczyło blisko 10 mln Ukraińców szukających schronienia przed wojną.
