Rząd przyjął projekt ustawy wprowadzającej zmiany w prawie budowlanym. Od 2023 r. postawienie domu ma być jeszcze prostsze i szybsze – pozwolenia nie zawsze będą wymagane, a cała biurokracja związana z procesem budowlanym będzie cyfrowa. W niektórych przypadkach zniesiony zostanie nawet obowiązek zatrudnienia kierownika budowy. Jak napisał Bartłomiej Jaworski, senior product manager w firmie Eaton, regulacje przyspieszą budowę, ale mogą też skutkować powstawaniem większej liczby wadliwych budynków.
Według danych GUS w 2022 roku średnia powierzchnia mieszkania w budynkach jednorodzinnych wynosiła 131,2 m2. Większość budowanych w Polsce domów wymagała więc uzyskania pozwolenia na budowę. Nowe przepisy znoszą ten obowiązek. Dotyczy to wszystkich budynków jednorodzinnych służących wyłącznie na własne potrzeby mieszkaniowe.
Zgodnie z nowymi przepisami, zamiast pozwolenia na budowę, wymagane będzie jedynie dostarczenie zgłoszenia budowy na podstawie projektu. Dopiero w przypadku budynków o powierzchni większej niż 70 m2, obowiązkowe będzie wskazanie kierownika budowy. Przepisy umożliwią stawianie konstrukcji bez pozwolenia na wysokość maksymalnie dwóch kondygnacji.
Według eksperta nowelizacja zakłada również uproszczenie procedury odbioru domu. Od teraz gotowość budynku do zamieszkania będzie potwierdzana tylko przez kierownika budowy. Celem zmian jest zmniejszenie obciążeń dla inwestorów, organów administracji architektoniczno-budowlanej oraz nadzoru budowlanego. Ujednolicenie przepisów dla budynków, bez względu na ich powierzchnię, jest zmianą we właściwym kierunku. Podstawowe zasady bezpieczeństwa oraz budowy są bowiem takie same dla każdego domu, niezależnie jego metrażu. Istnieje jednak ryzyko, że brak odpowiedniego nadzoru nad procesem budowy doprowadzi do zwiększenia liczby wadliwie stawianych konstrukcji.
Według projektu ustawy dokumenty związane z budową będzie się składać wyłącznie w formie cyfrowej. Po wprowadzeniu zmian organy administracji publicznej wydadzą potrzebne druki jedynie w wersji elektronicznej. Również dziennik budowy będzie prowadzony całkowicie cyfrowo. W rządowym serwisie e-Budownictwo, służącym do składania wniosków stosowanych w procesie budowlanym, zostanie utworzona Baza Projektów Budowlanych. Znajdą się w niej wszystkie projekty architektoniczno-budowlane, techniczne oraz związane z zagospodarowaniem działki lub terenu, które sporządzono elektronicznie. Zamieszczenie ich w bazie będzie obowiązkiem samego inwestora lub projektanta. W efekcie budujący dom zamiast dołączać projekty do wniosków, po prostu wskażą numer inwestycji w bazie – informuje ekspert.
Urzędnicy będą więc mieli łatwiejszy dostęp do potrzebnych danych i dokumentów. Zmiany te znacznie przyspieszą i ułatwią cały wieloetapowy proces administracyjny związany z budową domu, który dotąd zajmował wiele tygodni, a nawet miesięcy. Regulacje znacząco zredukują też ilość papieru zużywanego przez organy administracyjne.
Projekt zmian przywraca również funkcję rzeczoznawcy budowlanego. Jest ona niezbędna, żeby odblokować proces odwoławczy m.in. w sprawach dotyczących sporów między klientami a inwestorami. Sądy mają często problemy z pozyskaniem rzeczoznawców, co negatywnie wpływa na długość procesu budowy. Przywrócenie tej funkcji może wskazywać, że spodziewany jest wzrost liczby spraw sądowych o niewłaściwe wykonanie usług budowalnych. Aby zmniejszać liczbę niezasadnych odwołań od decyzji wydawanych przez organy nadzoru budowlanego, nowelizacja wprowadzi dodatkowy wymóg. Konieczne będzie sporządzenie oświadczenia o świadomości dotyczącej odpowiedzialności karnej w przypadku składania fałszywych oświadczeń.
Zmiany wejdą w życie po 14 dniach od ogłoszenia ich w Dzienniku Ustaw.
