Ministerstwo Rozwoju i Technologii kończy prace nad nowym, rynkowym modelem odpłatności za grunt sprzedawany użytkownikowi wieczystemu - przedsiębiorcom, organizacjom społecznym i obywatelom. Nowe przepisy mają przyczynić się do zwiększenia aktywności inwestorów.
Projekt nowelizacji ustawy o gospodarce nieruchomościami to kontynuacja procesu głębokiej reformy użytkowania wieczystego wprowadzonego w okresie PRL. Po uwłaszczeniu w 2019 r. mieszkańców i spółdzielni na gruntach pod budynkami mieszkalnymi, teraz czas na biznes i organizacje społeczne, sportowe i inne grunty.
W Polsce jest nadal ponad 405 tys. gruntów w użytkowaniu wieczystym. Zasadą nie będzie uwłaszczenie z mocy prawa, jak przy reformie na gruntach mieszkaniowych, ale na wniosek.
- Nasza propozycja jest oczekiwana przez rynek. Niektórzy inwestorzy obawiają się długookresowego inwestowania na gruntach będących w użytkowaniu wieczystym. Poza tym uwłaszczenie daje szansę na uwolnienie się od podnoszonej przez organy opłaty za użytkowanie wieczyste. Z racji wysokich opłat inwestowanie na niektórych terenach stało się nieopłacalne, a firmy nie są w stanie przewidzieć wysokości podwyżek
Obecnie właściciel gruntu (gmina lub Skarb Państwa) nie może przekształcić użytkowania wieczystego ponieważ nie było wyznaczonych reguł odpłatności. Wynikało to z potrzeby uzgodnień zasad pomocy publicznej z Komisją Europejską. Zgodnie z nowymi przepisami organy publiczne nie będą już mogły odmówić sprzedaży gruntu na rzecz przedsiębiorcy, który złoży wniosek w tej sprawie.
- Jednocześnie wprowadzamy nowy model odpłatności za grunty sprzedawane inwestorom, którzy dotychczas byli użytkownikami wieczystymi. Będzie on oparty na mechanizmie ustalania ceny na podstawie wartości nieruchomości. Płatność będzie można pomniejszyć w zgodzie z unijnymi regułami pomocy publicznej - powiedział minister Waldemar Buda.
Proponowane rozwiązania:
- Cena gruntu Skarbu Państwa to 20-krotność opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste w przypadku płatności jednorazowej (25-krotność przy płatności ratach), nie więcej jednak niż 60% gruntu.
- W przypadku gruntu JST - cena wykupu to co najmniej 20-krotność opłaty rocznej, jednak nie więcej niż wartość gruntu
- Dodatkowe preferencje w przypadku płatności jednorazowej przyznawane przez samorządy jeśli grunt ma zostać przeznaczony na cele mieszkaniowe
- W przypadku różnicy między wartością rynkową gruntu a ceną, możliwość rozliczenia w ramach limitu pomocy de minimis (czyli dozwolonego wsparcia publicznego) i ewentualna dopłata po przekroczeniu tego limitu.
Korzyści:
- Eliminacja użytkowania wieczystego w Polsce.
- Spójny i sprawiedliwy mechanizm płatności za grunt.
- Stabilność prawa.
- Motywacja dla przedsiębiorców do inwestowania na gruntach, które staną się ich własnością.
- Impuls inwestycyjny - większe wpływy podatkowe JST, w tym podatek od nieruchomości.
Obecnie w Polsce jest 405 796 gruntów użytkowaniu wieczystym (według ksiąg wieczystych). W przypadku zainteresowania nabywaniem na poziomie 25% proc. i płatności jednorazowej przez 50% kupujących dochód ze sprzedaży osiągnie szacunkowo od 1,42 do 2,85 mld zł w przypadku Skarbu Państwa i od 1,18 mld zł do 2.37 mld zł w przypadku JST.
Te pieniądze będą mogły zostać przeznaczone na wsparcie budownictwa komunalnego, społecznego i socjalnego.
- Uwłaszczamy użytkowników wieczystych w Polsce. Koniec z niepewnością co do podwyżek opłat za użytkowanie wieczyste lub co do przedłużenia okresu obowiązywania umowy. Zagwarantowanie stabilnego prawa do gruntu przełoży się na wzrost potencjału gospodarczego kraju - stwierdził szef MRIT.
MRiT przewiduje, że nowe rozwiązania zaczną obowiązywać w 2023 r.
