Wypowiedzenie umowy o pracę to niewątpliwie trudna decyzja. Zarówno dla pracownika, jak i pracodawcy. Bywają wprawdzie sytuacje konfliktowe, ale większość osób odchodzi z firmy za porozumieniem stron. A czy złożone już wypowiedzenie można wycofać?
Gdy ktoś znajduje nową posadę, to wiąże się z firmą zazwyczaj poprzez umowę o pracę. Jak każdy tego typu dokument, opisuje prawa i obowiązki obu stron. W przypadku pracodawcy przede wszystkim chodzi o wysokość wynagrodzenia, a odnośnie do pracownika m.in. o rodzaj wykonywanej pracy, jej zakres, miejsce i czas przeznaczony na realizację zadań powierzonych przez przełożonych.
Umowa o pracę, która jest zgodnym oświadczeniem woli, obowiązkowo musi zostać sporządzona na piśmie.
„W innym przypadku pracodawca powinien, najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy przez pracownika, potwierdzić przedstawione ustalenia na piśmie (strony umowy, rodzaj umowy, warunki umowy)”
– podkreśla serwis poradnikprzedsiebiorcy.pl
Oczywiście, umowa może być zmieniana, choćby poprzez aneks, gdy np. pracownik awansuje lub dostanie podwyżkę. Poza tym początkowo nowo zatrudniani najczęściej są w ramach okresu próbnego lub na określony czas, a gdy on mija – umowa po prostu przestaje obowiązywać.
Tego ryzyka już nie ma w przypadku umowy na czas nieokreślony.
Bywa jednak, że drogi szefa i podwładnego się rozchodzą, choć wcale nie musi być to spowodowane konfliktem. Pracownik chociażby zmienił miejsce zamieszkania, albo zdobył nowe kwalifikacje i poszukuje lepiej płatnej posady. Natomiast szef może chcieć redukować koszty lub zmienić profil działalności. Rzecz jasna, bywają również zwolnienia z powodu złej jakości pracy lub niewłaściwego zachowania.
„Wypowiedzenie umowy o pracę jest jednostronnym oświadczeniem woli jednej ze stron, mające na celu zakończenie istniejącego stosunku pracy po upływie okresu wypowiedzenia. Oświadczenie to nie wymaga zgody dwóch stron, ponieważ jest to jednostronna decyzja jednej ze stron stosunku pracy”
Bez różnicy na przyczynę, konieczne wówczas jest sporządzenie wypowiedzenia umowy o pracę (poza „dyscyplinarką”, ale to temat na oddzielny materiał) i przekazanie drugiej stronie, co automatycznie uruchamia okres wypowiedzenia. Chodzi o czas od złożenia dokumentu do faktycznego odejścia z firmy, co ma chronić interesy obu stron, bo pracownik nie trafia z dnia na dzień na bruk, a pracodawca ma szansę na znalezienie nowej osoby do wykonywania zadań i nie jest zaburzona organizacja w firmie.
Jak wyjaśnia serwis biznes.gov.pl, okres wypowiedzenia zależy od stażu pracownika. Jeśli wynosi:
- do 6 miesięcy – okres wypowiedzenia to 2 tygodnie,
- od 6 miesięcy do 3 lat – okres wypowiedzenia to 1 miesiąc,
- powyżej 3 lat – okres wypowiedzenia to 3 miesiące.
Oczywiście, istnieje możliwość odejścia na mocy porozumienia stron. Wtedy indywidualne ustalenia decydują, kiedy faktycznie zakończona zostanie praca.
Dość często pojawia się wątpliwość, czy wypowiedzenie umowy o pracę można wycofać. Bo przecież bywają sytuacje, które weryfikują życiowe plany. Pracownik w emocjach „rzucił papierami”, ale przemyślał sprawę. Nie udało mu się dogadać z nową firmą. Tak samo szef – doszedł do wniosku, że zwolniony pracownik jest jednak lepszy niż kandydaci na jego stanowisko. Można więc „odwołać” taki dokument? Oczywiście, że tak.
Spełnione jednak muszą być pewne warunki. O ile wypowiedzenie składa jedna strona umowy i nie potrzebuje akceptacji drugiej, to już zgłaszając chęć jego cofnięcia, konieczna jest zgoda pracodawcy lub pracownika.
Oczywiście, najprostszy wariant, to obopólne porozumienie i wtedy wypowiedzenie zostaje wycofane bez żadnych konsekwencji, kolokwialnie można stwierdzić, że dokument jakby nigdy nie istniał. Albo wypowiedzenie zostało wysłane pocztą i zanim listonosz lub kurier dostarczy dokument adresatowi (bez różnicy pracodawcy, czy pracownikowi), to oświadczenie woli może zostać cofnięte.
Dość precyzyjnie określa to artykuł 61 Kodeksu cywilnego:
§ 1. Oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Odwołanie takiego oświadczenia jest skuteczne, jeżeli doszło jednocześnie z tym oświadczeniem lub wcześniej.
§ 2. Oświadczenie woli wyrażone w postaci elektronicznej jest złożone innej osobie z chwilą, gdy wprowadzono je do środka komunikacji elektronicznej w taki sposób, żeby osoba ta mogła zapoznać się z jego treścią.
Należy pamiętać również o okresach ochronnych. Przykładowo w czasie urlopu wypoczynkowego pracownikowi nie można wręczyć wypowiedzenia.
Art. 41 Kodeksu pracy:
„Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę w czasie urlopu pracownika, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia”.
Bardzo ważna jest jeszcze jedna sytuacja.
„Możliwe jest jednostronne wycofanie się ze złożonego wypowiedzenia przez pracownicę w ciąży. Możliwe jest bowiem powołanie się na błąd w zakresie oświadczenia woli i wycofanie się z oświadczenia woli o wypowiedzeniu umowy. Możliwość ta dotyczy tylko takiej sytuacji, w której w chwili jego składania pracownica nie wiedziała, że jest w ciąży”
