Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę z 14 października 2021 r. o ratyfikacji protokołu między Polską a Maltą o zmianie umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, sporządzonej w La Valetta 7 stycznia 1994 r.
Zmiany nakierowane są na uszczelnienie systemu podatkowego, przeciwdziałanie agresywnej optymalizacji podatkowej oraz wzmocnienie międzynarodowej współpracy podatkowej. Uwzględniają one zarówno obecną politykę podatkową Polski, jak i mechanizmy wypracowane w ramach projektu OECD/G20 Base Erosion and Profit Shifting (BEPS), które znalazły odzwierciedlenie w wielostronnej Konwencji MLI, podpisanej przez Polskę w 2017 r.
Nowa umowa z Maltą zawiera regulacje o charakterze uszczelniającym, uzupełniając tym samym mechanizmy wprowadzone do umowy przez Konwencję MLI. W efekcie umowa będzie dostosowana do najwyższych standardów w zakresie współpracy podatkowej i przeciwdziałania unikaniu opodatkowania.
Podpisanie Protokołu zmieniającego polsko-maltańską umowę to element spójnej polityki podatkowej Polski, mającej na celu ograniczenie wykorzystywania umów o unikaniu podwójnego opodatkowania w agresywnym planowaniu podatkowym. Zdarzają się sytuacje, w których podatnicy wykorzystują słabości umów podatkowych dla realizacji skomplikowanych schematów optymalizacyjnych, które służą unikaniu płacenia podatków w Polsce
Ważną zmianą uszczelniającą będzie dodanie do umowy klauzuli testu głównego (PPT).
Klauzula PPT działać będzie podobnie jak funkcjonująca już w Polsce od 2016 r. ogólna klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania. Uniemożliwi ona podmiotom operującym pomiędzy Polską a Maltą korzystanie ze sztucznych, często fikcyjnych transakcji dla obniżenia wysokości płaconych w Polsce podatków
Inną ważną zmianą jest wprowadzenie w stosunkach pomiędzy Polską a Maltą tzw. klauzuli nieruchomościowej. Daje ona Polsce prawo opodatkowania dochodów ze zbycia udziałów lub akcji spółki, której majątek składa się głównie z położonych w kraju nieruchomości.
Wdrożenie tego rozwiązania nie pozwoli na ucieczkę od opodatkowania zysku ze sprzedaży położonych w Polsce nieruchomości. Obserwowaną przez administrację praktyką było zastępowanie sprzedaży samych gruntów, budynków czy mieszkań, często położonych w centrach miast i wartych nawet setki milionów złotych, sprzedażą udziałów w zarejestrowanych za granicą spółkach będących ich właścicielami. W ten sposób próbowano uciec od zapłaty podatku od wzrostu wartości położonego w Polsce majątku. Teraz taka optymalizacja przestanie być możliwa
W umowie z Maltą zmieniona zostanie również metoda unikania podwójnego opodatkowania. Będzie stosowana metoda zaliczenia proporcjonalnego, pozwalająca na większą kontrolę osiągniętych za granicą dochodów polskich podatników.
Wejście w życie Protokołu ma nastąpić trzydziestego dnia po otrzymaniu późniejszej notyfikacji w przedmiocie jego ratyfikacji przez Polskę lub Maltę, przy czym to jeszcze nie nastąpiło. Jego postanowienia będą miały zastosowanie w pierwszym dniu lub po pierwszym dniu roku kalendarzowego następującego po dacie, z którą Protokół wejdzie w życie.
